Rốt cuộc, City Pop là gì? (Pt.1)

25 Tháng Năm, 2021

Rốt cuộc, City Pop là gì? (Pt.1)

Rốt cuộc, City Pop là gì?

Với những người hay nghe nhạc trên Youtube thì video này khá quen thuộc. Đây là ảnh bài Plastic Love của Mariya Takeuchi, một hiện tượng trên Youtube và Reddit hồi 2015, và là một trong những hiện tượng âm nhạc nhờ thuật toán của Youtube lớn nhất từ trước đến nay. Thực chất, Plastic Love nằm trong album Variety thuộc thể loại City Pop đến từ Nhật Bản, bắt đầu xuất hiện từ những năm 1970 ở các đô thị lớn như Tokyo hay Osaka. Khó có một định nghĩa cụ thể về thể loại nhạc này, nhưng nhiều người cho rằng nó là sự kết hợp của synth pop, disco và soft rock ở phương Tây cùng với sự tinh tế của người Nhật.

Những năm 70s ở Mỹ, tiếp nối làn sóng “phản văn hóa” thập niên trước, nhiều người trẻ bất mãn tìm cách trốn tránh khỏi thực tại. Văn hóa Disco ra đời nhằm mục đích tạo ra cho những con người này khoảng thời gian nhảy múa vui vẻ ở những hộp đêm, tạm quên đi thực trạng xã hội. Mặc dù không tồn tại lâu vì bị thương mại thâu tóm, Disco tạo ra một làn sóng văn hóa cực mạnh trên toàn thế giới. Ở Việt Nam, đó là những Rasputin, Daddy Cool, River of Babylon của nhóm nhạc Boney M được mở khắp các vũ trường. Còn ở Nhật Bản, Disco là niềm cảm hứng gần như lớn nhất cho City Pop.

Lúc bấy giờ, Nhật Bản hậu chiến vừa chuyển mình sau cuộc hồi phục kinh tế thần kì, ngành công nghiệp giải trí cũng trở nên chuyên nghiệp hơn, kéo theo các hộp đêm, club mọc lên như nấm. Người ta đến club để nghe nhạc, để nhảy, để quên đi mệt mỏi sau ngày làm việc. City Pop ra đời như là sự tất yếu đáp lại những nhu cầu ấy. Nó được mở trong club, phát trên các chương trình radio âm nhạc, là một luồng gió mới với cả con người và lẫn nền văn hoá hơi có phần bảo thủ về các giá trị truyền thống. Những nghệ sĩ nổi tiếng trong thời kì này có thể kể đến Sugar Babe hay Eiichi Ohtaki, và không thể không nhắc đến người được mệnh danh là “the king”, Tatsuro Yamashita (ồ mà đoán xem, chính là chồng của người trong ảnh đấy). City Pop còn lôi kéo được những tên tuổi lớn như Ryuichi Sakamoto, Akiko Yano, và Miharu Koshi tham gia vào các dự án cuối những năm 1970 và vươn đến đỉnh cao vào 1980. Thậm chí với những người nước ngoài, City Pop được biết đến với cái tên phổ biến hơn là 80’s Japanese Music.

Kể từ sau khi “tái” nổi tiếng trên Youtube, sự nghiệp ca hát đồ sộ của Mariya được khai quật rộng rãi và là niềm cảm hứng cho nhạc vaporwave hiện đại. Thế nhưng chồng của cô, người được vinh danh là King Of City Pop mới là một huyền thoại đích thực.

Tatsuro Yamashita & Mariya Takeuchi được ví như Jay Z và Beyonce của làng âm nhạc Nhật Bản, do quyền lực và tài năng mà họ sở hữu. Tatsuro Yamashita chưa bao giờ (và chắc là sẽ chẳng bao giờ) được nhìn nhận như một siêu sao ca nhạc đúng nghĩa do không sở hữu một loạt các hit nối nhau đứng top bảng xếp hạng. Yamashita được biết nhiều hơn với tư cách là một nghệ sĩ tỉ mỉ, chỉn chu và “ổn định” với các album được bán dài hơi hơn là ca sĩ one-hit wonder. Hai album nổi tiếng nhất của ông là Ride on time (1980) và Christmas Eve (1982), trong đó bài Christmas Eve được ví như Last Christmas của WHAM, không phải vì đạo nhạc, mà vì đây là bài hát truyền thống được mở ở khắp nơi trên Nhật Bản mỗi kì Giáng Sinh đến. Thậm chí mỗi năm trên nền nhạc này, một bản MV mới được quay để chiều lòng các khán giả.

Yamashita bắt đầu âm nhạc với niềm tin vào sự thực dụng. Ông tin vào phương pháp lặp đi lặp lại để đạt đến sự hoàn hảo trong kỹ năng (giống như Da Vinci học vẽ 1000 quả trứng gà y hệt nhau trước khi sáng tác tiếp). Sức sáng tạo của ông chưa bao giờ được nhìn nhật là một sự đột phá hay đi trước thời đại, thay vào đó ông luôn giữ minh trong ranh giới thực tại. Nếu không phải là ông mà là bất kì một ai khác thì có lẽ âm nhạc của họ đã nhạt toẹt và bị lãng quên rồi. Thế nhưng bằng một cách nào đấy, chất funk, soul, disco kết hợp với giọng hát mạnh mẽ của Yamashita lại gây được một cảm giác rất chân thật, không hề máy móc hay gượng ép.

Yamashita từng nói rằng âm nhạc của ông là sự kết hợp giữa nhạc pop của Mỹ những năm 70s và vocal style của Nhật Bản mà ông nghe từ bé, điển hình là Haruo Minami. Ông cũng từng thanh lập band nhạc Sugar Babe rồi sau đó chuyển sang sự nghệp solo. Đương nhiên với biệt danh “King” thì ông đã từng kết hợp với nhất nhiều “ông trùm” như Ryuichi Sakamoto (từng cùng biểu diễn). Năm 1982, ông cưới “kouhai”(hậu bối) của mình là Mariya Takeuchi và có một cuộc hôn nhân hạnh phúc.

Khám phá City Pop cùng Vọc Records trong series #xócđĩa

Với quan niệm bán nhạc chứ không đơn giản là bán định dạng nghe, Vọc Records có cơ hội tiếp cận với nhiều đĩa than có âm nhạc độc lạ, và muốn chia sẻ tất cả những âm thanh này tới tất cả mọi người. Với mong muốn cung cấp một nguồn cảm hứng tốt cho âm nhạc thế hệ trẻ, Vọc Records đem tới cho mọi người series về những âm thanh bị đánh mất (lost & found sound) để chúng ta, những người trẻ có thể thưởng thức nhiều và tự nâng cao năng lực cảm thụ âm nhạc truyền thống cũng như quốc tế. Những bài hát này hầu hết là từ những năm 70-80. Đương nhiên không phải chỉ nhạc thời này mới hay, tuy vậy việc lắng nghe những giai điệu của thập niên này trên format mà những con người sống ở thời đại đó dùng là đĩa than đem lại một cảm giác rất độc đáo. Hi vọng từ những bài nhạc này, người nghe có thể tự trang bị cho mình nền tảng để xây dựng thị hiếu âm nhạc độc lập, lành mạnh, có có gu khi lựa chọn tác phẩm về sau.

Mời mọi người cùng nhấm nháp một ly cà phê trong khi thưởng thức giai điệu City Pop, Funk, Jazz và Fusion đến từ xứ sở hoa anh đào do Vọc Records tuyển chọn kĩ càng nhé.

Các bạn có thể lắng nghe thêm tại kênh Youtube của Vọc. Nếu được ủng hộ nhiều bọn mình sẽ tiếp tục làm những video thuộc series này.

Rốt cuộc, City Pop là gì? (Pt.1)